Cây mã đề: 12 bài thuốc thần kỳ trị bệnh của dân gian tốt nhất

Cây  Mã Đề vốn là một loại cây khá thân thuộc đối với người dân nước ta. Từ lâu, chúng ta đã biết đến Mã Đề với công dụng lợi tiểu. tuy nhiên không chỉ dừng lại ở đó, Mã Đề hơn thế nữa còn có tác dụng chữa trị nhiều loại bệnh, đặc biệt là đặc trị bệnh sỏi thận. Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu để rõ hơn về cây mã đề nhé!

Cây bông mã đề là cây thuốc mọc hoang được dùng để làm rau ăn kèm cũng như thuốc chữa nhiều bệnh lý, đặc biệt là sỏi thận và những bệnh về đường tiết niệu. Để hiểu rõ tác dụng, cách dùng đạt hiệu quả cao nhất, hãy cùng tìm hiểu với sự tư vấn của Ts.Bs Nguyễn Thị Vân Anh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển Y dược học cổ truyền dân tộc.

• Tên gọi khác: Mã đề, Xa tiền thảo, Xa tiền tử, Mã đề thảo, Nhả én
• Tên khoa học: Plantago asiatica L.
• Họ: Thuộc họ Mã đề Plantaginaceae

Mô tả về dược liệu Bông mã đề

1. Đặc điểm cây thuốc

Cây Bông mã đề là dược liệu thân thảo sống lâu năm, thân rất ngắn thường mọc hoang ở nhiều nơi. Những đặc điểm nhận dạng như sau:

• Lá mọc thành từng cụm ở gốc cây, cuống lá dài, phiến lá có hình chiếc thìa hay hình quả trứng, gân dọc theo sống lá và đồng qui ở ngọn và gốc lá.
• Hoa mọc thành một bông dài, hướng thẳng đứng. Bông mã đề lưỡng tính, có 4 đài lá ở gốc hoa, xếp chéo nhau cũng như hơi dính ở gốc.
• Quả Bông mã đề có hình hộp, chứa rất nhiều hạt nhỏ màu nâu đen bóng. Mỗi quả cây Bông mã đề chứa khoảng 8 – 20 hạt nhỏ.

2. Dược liệu

Cây Bông mã đề cho một số vị thuốc như sau:

• Hạt Bông mã đề phơi hoặc sấy khô được gọi là Xa tiền tử.
• sử dụng toàn thân cây (bỏ phần rễ) phơi hay sấy khô được gọi là Mã đề thảo hoặc Xa tiền thảo.
• Lá Bông mã đề phơi hay sấy khô.

3. Phân bố

Cây Bông mã đề mọc hoang và được trồng để dùng như rau ăn kèm tạo khá nhiều nơi ở nước ta. Mã đề được trồng bằng hạt, ưa nơi ẩm ướt và đất thịt, mềm. Cây thường được trồng vào mùa thu cũng như mùa xuân, tuy nhiên phát triển hàng đầu vào mùa thu.

4. Bộ phận dùng

Cả cây Bông mã đề đều có thể ứng dụng để làm cho thuốc.

5. Thu hái cũng như bào chế thuốc

Cây Bông mã đề được thu hái vào tháng 7 – 8, lúc quả chín cũng như lá phát triển hàng đầu.

Sau lúc thu hái thì mang cây đi phơi hay sấy khô, mẫu bỏ một số tạp chất (đất, bụi, côn trùng,…).

Đập vỏ để hát hạt, lọc thông qua rây rồi mang đi phơi hay sấy khô.

nếu buộc phải sử dụng lá thì có thể thu hái quanh năm, có khả năng dùng tươi hoặc khô đều được.

6. Bảo quản

Bảo quản dược liệu Bông mã đề ở nơi khô ráo, tránh độ ẩm cao, côn trùng.

7. Thành phần hóa học

Toàn thân cây Bông mã đề chứa một hoạt chất Glucozit hay còn gọi là Aucubin, Rinantin hoặc Aucubozit.

Trong lá Mã đề có chất nhầy, chất đắng, Carotin, Vitamin C, Vitamin K và yếu tố T.

Trong hạt chứa chất nhầy, Axit Plantenolic, Adnin cũng như Cholin.

Vị thuốc Bông mã đề

1. Tính vị

Cây Bông mã đề có vị ngọt, tính hàn có tác dụng thanh nhiệt, làm cho thông thoáng mồ hôi, sáng mắt, làm cho sạch phong nhiệt ở phổi và khiến tiêu tắc nghẽn.

2. Quy kinh

Vị thuốc Mã đề quy vào kinh Can, Thận và Bàng quang.

3. Tác dụng dược lý

Mã đề được sử dụng để lợi niệu, thẩm thấp, mát gan, chữa thấp nhiệt ở bàng quang, cường âm tích tinh.

các tác dụng rõ ràng như sau:

• Lợi tiểu: dùng nước sắc Mã đề có thể làm tăng lượng nước tiểu.
• Tác dụng kháng sinh: Nước sắc Mã đề có khả năng ức chế một số vi trùng gây ra những triệu chứng nhiễm trùng bên ngoài da. Tán bột Mã đề đắp lên các nốt mụn nhọt có khả năng chữa trị mưng mủ cũng như làm giảm viêm tấy.
• chữa trị ho: Nước sắc Bông mã đề có thể trừ đờm, tác dụng có khả năng kéo dài đến 6 – 7 giờ.
• chữa trị đái dầm hay đái khá nhiều ở trẻ em.
• Điều chỉnh hơi thở: Hoạt chất Plantagin có tác dụng khiến cho hưng phấn hệ thống thần kinh bài tiết niêm dịch của phế quản cũng như ống tiêu hóa. Do vậy, dùng Mã đề có khả năng điều chỉnh hơi thở sâu và nhẹ nhõm.
• chữa cao huyết áp: sử dụng 20 – 30 g nước sắc Mã đề mỗi ngày có khả năng điều chỉnh huyết áp.

4. Cách dùng – Liều lượng

Liều lượng khuyến cáo: 10 – 30 g mỗi ngày.

Cách dùng:

• Sắc nước uống
• Tán thành bột mịn
• Ẳn kèm như rau sống

Bài thuốc dùng Bông mã đề

1. Chữa trị viêm đường tiết niệu, tiểu rắt tiểu buốt

Chuẩn bị:

• Xa tiền tử, Biển súc, Cù mạch, Chi tử, Mộc thông mỗi mẫu 10g
• Hoạt thạch 20g
• Cam thảo 3g
• Đại hoàng 6g
• Đăng tâm 2 g

Mang một số dòng dược liệu này sắc nước uống.

Bài thuốc chữa trị đái ra máu, sạn tiết niệu: Bông mã đề 20g hoặc Xa tiền thảo 40 g sắc nước uống. Hoặc phối hợp với Bạch linh, Bạch truật và Trạch tả mỗi mẫu 10g, sắc nước uống.

Cây Bông mã đề có tác dụng lợi tiểu, điều trị một số bệnh về thận, tiết niệu

2. Điều trị tiêu chảy

dùng Xa tiền tử, Bạch phục linh, Trư linh, Đảng sâm, Hương nhu mỗi dòng 12g, Đăng tâm 2 g, sắc thành nước uống.

hoặc dùng Xa tiền tử 16g, Sơn tra 10 g, sắc thành nước uống.

bên ngoài ra, có khả năng dùng 3 – 6g bột Xa tiền tử hòa với cháo trắng kèm một ít con đường để uống.

3. Trị tiêu chảy trẻ em

sử dụng 30g Xa tiền tử bọc vải sắc nước, sau đó thêm đường để điều trị tiêu chảy cho trẻ em. Tỷ lệ khỏi bệnh sau 1 – 2 ngày là 91.3%.

4. Chữa trị đau sưng đỏ mắt do can nhiệt

sử dụng Xa tiền tử, Mật mông hoa, Bạch tật lê, Thảo quyết minh, Long đởm thao, Khương hoạt, Hoàng cầm, Cúc hoa mỗi loại phân lượng bằng nhau, tán thành bột mịn. Mỗi lần sử dụng 10g hòa với nước cơm để uống, mỗi ngày 3 lần.

5. Điều trị bệnh ho

sử dụng 40 – 100g Bông mã đề sắc thành nước uống mỗi ngày.

hay dùng Mã đề kết hợp Hoàng cầm, Ngư tinh thảo, Bối dòng sắc nước uống có thể chữa trị ho, thanh phế hóa đàm.

Để điều trị ho tiêu đờm dùng Xa tiền thảo 10g, Cam thảo, Cát cánh mỗi loại 2g đun sôi, nhỏ lửa với 400 ml nước trong 30 phút. Chia thành 3 lần uống trong ngày.

6. Chữa viêm cầu thận

Bài thuốc trị viêm cầu thận cấp tính:

sử dụng Bông mã đề 16g, Đại táo, Bạch truật, Ma hoàng mỗi mẫu 12g, Mộc thông 8g, Gừng 6g, Quế chi, Cam thảo mỗi loại 6g sắc thành nước uống. Mỗi ngày dùng một thang.

Bài thuốc chữa trị viêm cầu thận mãn tính:

sử dụng Mã đề 16g, Hoàng bá, Phục linh, Hoàng liên, Rễ cỏ tranh mỗi mẫu 12g, Mộc thông, Trư linh, Hoạt thạch, Bán hạ chế mỗi loại 8g sắc thành thuốc uống. Mỗi ngày càng thang.

7. Điều trị sỏi bàng quang

dùng Bông mã đề, Ngư tinh thảo, Kim tiền thảo mỗi mẫu 30g, sắc thành thuốc uống. Mỗi ngày sắc 1 thang chia làm cho 2 lần uống. Uống liên tục trong 5 ngày.

8. Lợi tiểu

sử dụng Hạt mã đề 10g cũng như 2 g Cam thảo đun sôi cùng 600 ml nước cho đến khi còn 200 ml. Chia thành 3 lần uống trong ngày.

ngoài ra có thể dùng 12g hạt hoặc lá Mã đề sắc thành nước uống mỗi ngày để chữa bí tiểu.

9. Trị nóng gan mật, người nổi mụn nhọt

sử dụng một nắm lá Mã đề tươi cũng như một miếng gan lợn to tầm một bàn tay, thái nhỏ, xào hoặc nấu thành canh dùng ăn kèm bữa cơm. Dùng liên tục 6 – 7 ngày sẽ thấy kết quả.

hay có thể dùng một ít lá Bông mã đề tươi, giã nát đắp vào phần bị mụn, băng bó lại cẩn thận để điều trị mụn nhọt.

Lưu ý: Kiêng thức ăn cay nóng và không uống rượu bia hoặc chất kích thích để đạt hiệu quả chữa hiệu quả nhất.

10. Trị chảy máu cam

dùng rau Mã đề tươi, giã nát, hòa cùng một ít nước, vắt lấy nước cốt, dùng uống.

bên ngoài ra, người thường hay chảy máu cam có thể nằm yên trên giường, đầu kê cao, sử dụng lá mã đề giã nhuyễn đắp lên trán kết hợp uống nước Mã đề. Sau vài ngày sẽ khỏi.

11. Chữa trị chốc lở ở trẻ em

sử dụng một nắm lá Mã đề tươi mang đi rửa sạch, thái nhỏ và nấu cùng 100 – 150g giò sống, dùng ăn. Sử dụng liên tục vài ngày sẽ khỏi bệnh. Bên ngoài ra, sử dụng canh Mã đề giò heo thường xuyên có thể ngăn ngừa bệnh chốc lở.

12. Chữa phù thũng

dùng 30g Bông mã đề tươi, Phục linh bì, Đông qua bì (vỏ bí xanh) mỗi dòng 20g, Đại phúc bì 15g sắc thành nước uống trong ngày.

13. Chữa trị rụng tóc

dùng Mã đề phơi khô, đốt thành than, trộn với giấm đem ngâm khoảng 1 tuần. Sau đấy dùng dung dịch bôi lên chỗ mắc rụng tóc.

14. Điều trị đau ngứa cậu bé

sử dụng một nắm lá Mã đề to, rửa sạch nấu lấy nước để vệ sinh cơ quan sinh dục thường xuyên.

Cây mã đề nấu nước uống có tác dụng gì?

Uống nước mã đề để phòng cũng như điều trị các bệnh liên quan tới thận, đường tiết niệu, tiêu hóa, gan, mật,... Người bình thường cũng nên uống nước sắc này để giải độc, thanh nhiệt cơ thể.

Nước mã đề nhìn chung khá dễ uống, vị ngọt và mùi thơm. Ngoài ra, bông mã đề cũng như râu ngô đem nấu nước sâm cũng mang lại hương vị thơm ngon hấp đưa.

Đối tượng dùng cây mã đề là ai?

• người bệnh sỏi thận, viêm cầu thận
• Người muốn cai nghiện thuốc lá
• bạn nam viêm thanh quản, viêm phổi
• Người mắc cao huyết áp.
• Người bị táo bón, tiêu chảy, kiết lị.
• Người bị tiểu rắt, bí tiểu, đau buốt lúc đi tiểu
• Người bình thường vẫn có khả năng sử dụng để ngăn ngừa ung thư, kháng viêm tự nhiên, viêm gan,

Lưu ý khi sử dụng dược liệu Bông mã đề

• Phụ nữ có thai phải thận trọng khi sử dụng lá Mã đề như rau sống.
• Người già tiểu đêm khá nhiều, thận kém không phải dùng.
• Người mắc thấp nhiệt phải thận trọng lúc dùng hạt Bông mã đề.
• Người tiểu rất nhiều lần, táo bón, thận hư, dương khí hạ giáng, không có thấp nhiệt không buộc phải dùng.
• Kiêng các chất kích thích, thức ăn cay nóng, rượu, bia, cà phê, thuốc lá,… lúc sử dụng vị thuốc Mã đề.

Phía trên là những thông tin cần thiết về cây bông lá đề mong rằng sẽ giúp cho bạn tìm được một loại dược liệu tốt cho sức khoẻ nhất .

Nếu có thắc mắc hãy liên hệ với chúng tôi qua các thông tin bên dưới chúng tôi sẵn sàng tư vấn hoàn toàn miễn phí cho sức khoẻ của bạn

Có thể bạn tham khảo :

https://vabuta.webflow.io/categories/duoc-lieu

cây trắc bách diệp